شهروندان اصفهانی در روزهای اخیر شاهد تردد ماشین‌آلات سنگین در بستر رودخانه خشک زاینده‌رود بودند. این اقدامات با هدف آماده‌سازی بستر رودخانه برای جاری شدن آب در آذرماه امسال انجام شده است، اقدامی که شهرداری اصفهان به‌عنوان یک ضرورت برای تسهیل حرکت آب و پاکسازی بستر رودخانه از موانع و رسوبات معرفی کرده است.
رخدادشهر: سازمان خدمات موتوری شهرداری اصفهان مسئول نظافت بستر رودخانه است و در مواقعی که رودخانه در شرف جاری شدن است، عملیات پاکسازی شدت می‌یابد. مسئولان این سازمان هدف از این کار را فراهم کردن فضای مناسب برای جریان آب و بهبود وضعیت بهداشتی محیط رودخانه عنوان می‌کنند. در همین راستا، استفاده از ماشین‌آلات سنگین مانند کامیون‌ها برای جابه‌جایی رسوبات و علف‌های زائد در بستر رودخانه، به‌ویژه در منطقه ناژوان، در دستورکار قرار گرفته است.
اما این اقدامات با مخالفت برخی فعالان و کارشناسان محیط‌زیست روبه‌رو شده است. آنها معتقدند ورود ماشین‌آلات سنگین به بستر رودخانه، علاوه‌بر اینکه تأثیری در بهبود جریان آب ندارد، می‌تواند آسیب‌های جدی به محیط‌زیست وارد کند.
کاهش نفوذ آب به خاک
عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان: حرکت ماشین‌آلات سنگین در بستر رودخانه باعث کاهش نفوذ آب به خاک می‌شود، این درحالی‌است که یکی از کارکردهای مهم رودخانه، تغذیه آبخوان‌ها و کاهش شدت فرونشست است. این نوع اقدامات می‌تواند با اختلال در این فرایندها، به پایداری محیط‌زیست و منابع آبی آسیب برساند
«محمد کوشافر»، عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، در این باره گفت حرکت ماشین‌آلات سنگین در بستر رودخانه باعث کاهش نفوذ آب به خاک می‌شود. این درحالی‌است که یکی از کارکردهای مهم رودخانه، تغذیه آبخوان‌ها و کاهش شدت فرونشست است. به‌گفته او، این نوع اقدامات می‌تواند با اختلال در این فرایندها، به پایداری محیط‌زیست و منابع آبی آسیب برساند.
این استاد دانشگاه توضیح داد: در زمان بستن رودخانه، بذری که به‌همراه آب آمده است، در کف ته‌نشین می‌شود که رشد آن موجب حفظ خاک توسط ریشه‌ها و بادشکنی توسط اندام هوایی گیاه در رودخانه می‌شود و فرسایش بادی بستر را در زمان عدم جاری بودن آب تا حدی کنترل می‌کند.
کوشافر افزود: در دوره‌های خشکی بستر رودخانه با ورود ماشین‌آلات احتمال وقوع فرسایش بادی شدت می‌گیرد و درنهایت یکی از کانون‌های گردوغبار در مرکز شهر فعال‌تر می‌شود. آتش زدن گیاهان خشک رودخانه یک خطر برای شهر محسوب می‌شود، اما برای کنترل آن به روش‌های دیگر نیاز است.
براساس نظر کارشناسان، یکی از مشکلات اصلی در این زمینه، تغییرات ایجادشده در بستر رودخانه است. حرکت ماشین‌آلات موجب تغییر در عرض مجرای رودخانه و جابه‌جایی خاک می‌شود که می‌تواند نفوذ آب به خاک را کاهش دهد. به‌علاوه، در دوره‌های خشکی، بستر رودخانه به‌طور طبیعی گیاهان را جذب کرده و از فرسایش خاک جلوگیری می‌کند، اما با ورود ماشین‌آلات این فرایند مختل می‌شود.
باوجود انتقادات، شرکت آب‌منطقه‌ای اصفهان اعلام کرده که برای تسهیل در جریان آب، موانع موجود در بخش‌هایی از زاینده‌رود برطرف شده است. بااین‌حال، این شرکت تأکید کرده که پاکسازی مسیر رودخانه بدون استفاده از ماشین‌آلات سنگین در محدوده شهر اصفهان انجام شده است. به‌گفته این شرکت، هدف از این اقدامات، کمک به حرکت بهتر آب و تخصیص آن برای کشاورزی در شرق و غرب اصفهان است.
کارشناسان همچنین تأکید دارند مدیریت رودخانه زاینده‌رود باید به‌طور علمی و با در نظر گرفتن اثرات زیست‌محیطی انجام شود. آنها بر این باورند که استفاده از روش‌های بدون آسیب به بستر رودخانه می‌تواند جایگزین مناسبی برای ماشین‌آلات سنگین باشد. در این راستا، مطالعات علمی و بررسی‌های دقیق از طرف بخش‌های مدیریتی ضروری است تا از آسیب به اکوسیستم رودخانه جلوگیری شود.
مسئله زاینده‌رود تنها به مدیریت آب مربوط نمی‌شود بلکه به حفظ محیط‌زیست، اکوسیستم‌های آبی و تأمین منابع آب برای کشاورزی و شرب مردم اصفهان نیز ارتباط دارد. بنابراین، این موضوع نیازمند دقت نظر و تصمیم‌گیری‌های کارشناسی است که به‌صورت متوازن تمامی ابعاد مسئله را در نظر بگیرد.
پیام ما نوشت، درنهایت، باتوجه‌به وضعیت بحران آب در استان اصفهان و کاهش شدید منابع آبی در این منطقه، مدیریت زاینده‌رود به یکی از چالش‌های اصلی تبدیل شده است. کارشناسان تأکید دارند بهترین راه‌حل در شرایط کنونی، تمرکز بر جریان دائمی آب در رودخانه است تا هم از آسیب به محیط‌زیست جلوگیری شود و هم نیازهای کشاورزی و شرب تأمین شود.
انتهای پیام/
