رخدادشهر: در روزهای اخیر انتشار تصاویری از تلف شدن گورخرهای آسیایی در منطقه حفاظتشده بهرام گور در استان فارس، موجب نگرانی دوستداران محیطزیست و فعالان حوزه حیات وحش شده است. در مطالب منتشرشده در شبکههای اجتماعی، اینطور مطرح شده که تلفات گورخرها در منطقه حفاظتشده بهرام گور و پارک ملی قطرویه بر اثر خشک شدن تعدادی از آبشخورها، تداوم خشکسالی و کمبود آب، به شکل نگرانکنندهای در حال افزایش است و نیازی جدی به ترمیم آبشخورهای آسیبدیده و آبرسانی به آنها وجود دارد، اما مسئولان محیطزیست استان فارس، اگرچه احتمال بروز آسیب در تعداد معدودی از آبشخورهای حیات وحش در این منطقه را تایید کردهاند، ولی وقوع تلفات در میان گورخرها بر اثر کمآبی را تکذیب میکنند.
در همین راستا علی اکبر صفایی، رئیس اداره حفاظت محیطزیست شهرستان نیریز و مسئول پارک ملی قطرویه ضمن تاکید بر این که «تصاویر منتشرشده در فضای مجازی، مربوط به فواصل زمانی مختلف است»، گفته است که «پارک ملی قطرویه دارای ۱۶ منبع آبی اعم از چاه و چشمه و ۱۰ باب آبشخور حیات وحش است، در این پارک فواصل منابع آبی به گونهای است که اگر یکی از این منابع از کار بیفتد یا خالی شود، بقیه منابع در دسترس حیات وحش قرار دارد. گورخرها برای پیدا کردن منابع آبی میتوانند تا ۱۰ کیلومتر پیمایش کنند، در حالی که فواصل آبشخورها در این منطقه کمتر از سه یا چهار کیلومتر است، بنابراین خشک شدن یا کمآب شدن یک یا دو آبشخور نمیتواند تهدیدی برای حیات وحش باشد.»
او همچنین تاکید کرده است که «در خارج از محدوده پارک ملی قطرویه هم تعداد زیادی باغ و استخر و منابع آبی وجود دارد و اساسا در محدوده ۴۰۰ هزار هکتاری منطقه حفاظتشده بهرام گور، جایی نیست که فارغ از منابع آبی باشد. همچنین ادارهکل محیطزیست استان فارس از دو طریق انتقال آب با لوله یا استفاده از تانکرهای آبرسان، کار انتقال آب از منابع موقت به منابع دائمی را انجام میدهد و همواره تلاش میکند که آبشخورهای منطقه خالی از آب نباشد. این اقدامات در سالهای اخیر باعث افزایش جمعیت گورخر ایرانی در پارک ملی قطرویه و منطقه حفاظتشده بهرام گور شده است.»
تاکید مدیرکل محیطزیست فارس بر استفاده از «تصویرسازی» در عکسهای تلفات گورخرها
منطقه حفاظتشده بهرام گور که در شرق استان فارس و غرب استان کرمان واقع شده، ۴۰۸ هزار هکتار وسعت دارد و از سال ۱۳۵۱ به این سو، تحت حفاظت سازمان محیطزیست قرار دارد. پارک ملی قطرویه با مساحت ۳۲ هزار هکتار نیز در بخش شمال غربی منطقه حفاظتشده بهرام گور قرار گرفته است که بخش حساستر این منطقه از نظر تنوع زیستی محسوب میشود. البته سراسر منطقه حفاظتشده بهرام گور، به عنوان مهمترین زیستگاه گورخر آسیایی در سطح کشورمان شناخته میشود و با توجه به این که جمعیت گورخر آسیایی در سایر نقاط دنیا به جز ایران تقریبا منقرض شده است، میتوان منطقه حفاظتشده بهرام گور را مهمترین زیستگاه گور آسیایی در جهان تلقی کرد. البته در این منطقه گونههای دیگری نظیر کل و بز، قوچ و میش، جبیر، گراز، روباه، گرگ، کفتار، سیاهگوش وگربه جنگلی نیز زیست میکنند.
با توجه به این که گورخر آسیایی شاخصترین گونه حیات وحش منطقه حفاظتشده بهرام گور است، فعالان حوزه حیات وحش تاکید دارند حتی اگر تصاویر منتشرشده از تلف شدن گورخرها در این منطقه غیرواقعی باشد، بازهم نگرانیهایی درباره تهدیدات موجود علیه جمعیت گور آسیایی در این منطقه وجود دارد که نباید آنها را از نظر دور نگه داشت؛ به طور مثال، با توجه به این که تداوم خشکسالی در سالهای اخیر باعث کمآبی و کاهش پوشش گیاهی منطقه حفاظتشده بهرام گور شده است، گورخرها بعضا برای یافتن آب و منابع غذایی به اراضی کشاورزی و باغات اطراف منطقه نزدیک میشوند و همین مساله تعارضاتی را بین جوامع محلی و این گونه جانوری ارزشمند ایجاد میکند که بعضا ممکن است به شکار یا کشتن آنها توسط متخلفان منجر شود.
وقتی این نگرانیها را با عطا پورشیرزاد، مدیرکل حفاظت محیطزیست استان فارس در میان گذاشتیم، او در پاسخ به خبرنگار ایلنا توضیح داد: تصاویری که در فضای مجازی درباره تلف شدن گورخرهای منطقه حفاظتشده بهرام گور منتشر شده، کاملا غیرواقعی و نوعی تصویرسازی است، به نحوی که مشخص است این تصاویر مربوط به مقاطع زمانی مختلف و عمدتا متعلق به سالهای گذشته است که در کنار یکدیگر چیده شده و با متنهایی که در پیوست این تصاویر منتشر شده است، اینطور جلوه دادهاند که گورخرهای آسیایی این منطقه بر اثر تشنگی تلف شدهاند، در حالی که به هیچ وجه اینگونه نیست.
وی افزود: در پارک ملی قطرویه ۱۰ باب آبشخور فعال وجود دارد که آبرسانی به آنها کاملا در جریان است و محیطبانان منطقه به صورت روزانه لولهکشیهایی را که از چشمههای اطراف به این آبشخورها انجام شده است، پایش میکنند و در صورت نیاز، لولهها را هواگیری و مرمت میکنند و تلاش دارند که همواره آب به شکل پایدار به آبشخورها برسد. ضمن این که علاوه بر این آبشخورها، چشمههای طبیعی نیز در اطراف پارک ملی قطرویه و منطقه حفاظتشده بهرام گور وجود دارد و حیات وحش در سراسر این منطقه به آب دسترسی دارد.
گورخرهای بهرام گور تشنه نمیمانند
پورشیرزاد با تاکید بر این که گورخر آسیایی از نظر بیولوژیکی میتواند کیلومترها مسیر را برای یافتن آب بپیماید، گفت: گورخرهای منطقه بهرام گور به صورت طبیعی همواره بین سه استان فارس، کرمان و یزد تردد میکنند و مدام بین بخشهای مختلف در حال رفت و برگشت هستند. گورخر موجودی است که میتواند بیش از ۱۰ کیلومتر را برای یافتن آب پیمایش کند، این در حالی است که فواصل بین آبشخورها و سایر منابع آبی که گورهای منطقه به آن دسترسی دارند، خیلی کمتر از این مقدار است. بنابراین حتی اگر یک آبشخور یا لوله آبرسانی به آن دچار اشکال شود، گورخرها میتوانند خود را به آبشخورهای دیگر منطقه برسانند و اینطور نیست که گورها صرفا به دلیل از دست رفتن یک آبشخور تشنه بمانند.
مدیرکل حفاظت محیطزیست استان فارس ادامه داد: تشنگی، عاملی برای تلف شدن گورخرهای منطقه بهرام گور نیست، اما به هر حال این گونه جانوری ممکن است به دلایل مختلفی تلف شود، مثلا امکان دارد که یک گورخر بر اثر نیش مار یا درگیر شدن با یک گورخر دیگر، تلف شود یا به صورت نادر و با وجود گشت و پایش شبانهروزی محیطبانان منطقه، احتمال دارد که گورها شکار شوند؛ البته تمام تلاش همکاران ما این است که جلوی این تخلف را بگیرند. اما در هر صورت، بررسیهای ما نشان میدهد که در حال حاضر منطقه حفاظتشده بهرام گور و پارک ملی قطرویه، دچار کمبود دسترسی حیات وحش به آب نیست و قطعا خبر مربوط به تلف شدن گورخرهای این منطقه بر اثر بیآبی، غیرواقعی است.
وی در ادامه گفت: شاخصترین گونه حیات وحش منطقه حفاظتشده بهرام گور، گورخر ایرانی یا همان گورخر آسیایی است، اما کل و بز و قوچ و میش نیز در این منطقه وجود دارد که البته این نشخوارکنندگان معمولا از چشمههایی که در ارتفاعات منطقه قرار گرفته است، آب میخورند و به ندرت به آبشخورها مراجعه میکنند. ولی با توجه به نیازی که گورخرهای منطقه به آبشخور دارند، این آبشخورها به صورت پراکنده در تمام سطح پارک ملی قطرویه پیشبینی شده و مکانیابی آنها نیز براساس ارزیابیهای کارشناسی صورت گرفته است.
برنامهریزی برای ترمیم آبخشورها و لولهگذاریهای پارک ملی قطرویه
پورشیرزاد با اشاره به برنامهریزی ادارهکل حفاظت محیطزیست استان فارس برای بهسازی، ترمیم و نوسازی لولههای متصل به آبشخورها در منطقه حفاظتشده بهرام گور گفت: با توجه به این که لولههایی که از چشمههای طبیعی به آبشخورهای حیات وحش منطقه کشیده شدهاند، چندین کیلومتر طول دارند و چند سال از زمان نصب آنها میگذرد، بروز آسیبهایی در طول این لولهها طبیعی است. البته محیطبانهای ما هر روز به این لوله ها سرمیزنند و اگر مشکلی برای آنها پیش آمده باشد، سعی میکنند تا حد امکان مشکل را برطرف کنند؛ اما به هر حال برخی از این لوله ها نیاز به مرمت یا نوسازی دارند که این اقدام به همراه ترمیم آبشخورها در دستور کار ما قرار دارد و بخشی از این اقدامات از ابتدای سال تا کنون انجام شده است و بخشی دیگر نیز تا پایان سال ۱۴۰۲ انجام خواهد شد.
وی در همین راستا تاکید کرد: در حال حاضر تمام ۱۰ باب آبشخور حیات وحش در پارک ملی قطرویه سالم هستند و اگر هم مشکلی نظیر هواگیری یا قطع شدن لوله وجود داشته باشد، محیطبانان منطقه با گشت و پایشی که به صورت شبانهروزی انجام میدهند، هم به سرعت متوجه بروز مشکل میشوند و هم مشکلات موجود را سریعا حل میکنند و تلاش دارند که هیچگاه آبشخورهای منطقه بدون آب نماند. البته به دنبال آن هستیم که لولههایی جدید و با قطر بالاتر را جایگزین برخی لولههای قدیمی موجود کنیم، اما به صورت کلی مشکل تشنگی حیات وحش در منطقه حفاظتشده بهرام گور وجود ندارد.
نگرانی فعالان محیطزیست از احتمال خروج گورهای ایرانی از زیستگاه طبیعی
بهمن ایزدی، فعال محیطزیست و مدیر کانون سبز فارس اما معتقد است حتی اگر مشکلی برای آبشخورهای منطقه حفاظتشده بهرام گور وجود نداشته باشد، بازهم تهدیدات دیگری علیه جمعیت حیات وحش بخصوص گورخرهای این منطقه وجود دارد که باید به آن رسیدگی شود. این فعال محیطزیست البته با استناد به صحبتهای علی اکبر صفایی، مسئول پارک ملی قطرویه تاکید دارد که در حال حاضر یکی از آبشخورهای این پارک ملی خشک شده است، اما او برخلاف مسئولان ادارهکل محیطزیست استان فارس، معتقد است که خشک شدن همین یک آبشخور نیز میتواند مشکلاتی را برای زیست حیات وحش در این منطقه ایجاد کند.
ایزدی در توضیح بیشتر در این زمینه گفت: بحث ما بر سر تعداد آبشخورهای خشکشده یا فعال در منطقه حفاظتشده بهرام گور نیست، بلکه مساله این است که در این زیستگاه رفتار معمول گونههای جانوری از قوچ و میش گرفته تا گورخر آسیایی، به شکلی تنظیم شده است که این جانداران بتوانند در زمانهایی که نیاز به آب یا علوفه دارند، در همان قلمروی خود منابع مورد نیازشان را تامین کنند، وگرنه احتمال خروج آنها از زیستگاهشان برای دستیابی به منابع غذایی و آب وجود دارد.
فعال محیطزیست استان فارس ادامه داد: اگر یک آبشخور خشک شود، ممکن است گورخرها یا قوچ و میشهای منطقه الزاما به سمت آبشخور دیگری که حدود سه تا چهار کیلومتر آنطرفتر واقع شده است، حرکت نکنند، بلکه احتمال دارد این گونههای جانوری از قلمروی خود خارج شوند و به حواشی پارک قطرویه یا منطقه استحفاظی بهرام گور بروند که در آن نواحی، اراضی کشاورزی قرار گرفته و در خارج از منطقه حفاظتشده به حساب میآید. در این محدوده نیز بارها شاهد آن بودهایم که گورخرها برای رسیدن به علوفه و آب وارد مزارع بومیان شدهاند و بعضی متخلفان نیز از همین موقعیت سوء استفاده کرده و به سمت این گونه ارزشمند حیات وحش شلیک کردهاند.
وی افزود: اساسا در شرایط محدودیتهای غذایی و آبی، برای گورخرها فرقی نمیکند که برای تامین نیاز طبیعی خود دقیقا به سمت آبشخورهای موجود در پارک ملی قطرویه حرکت کنند یا به سمت چشمهها و منابع آب کشاورزی که در مناطق مجاور آن قرار گرفته است، بروند؛ به همین دلیل، در برخی مواقع مشاهده کردهایم که خشک شدن یک آبشخور باعث شده است که گورخرها برای تامین آب مورد نیاز خود به اطراف منطقه حفاظتشده بهرام گور مراجعه کنند و ناچار شدهاند که از جادههای بین شهری و روستایی عبور کنند که همین مساله تلف شدن گورخرها بر اثر تصادف با خودروهای عبوری را به همراه داشته است.
لزوم اتخاذ تمهیدات لازم برای پایدار نگه داشتن آبشخورها در فصل گرما
ایزدی با تاکید بر این که وقتی عنوان «پارک ملی» به یک منطقه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیطزیست اطلاق میشود، باید حفاظت بسیار قدرتمندی از آن صورت گیرد، عنوان کرد: پارک ملی قطرویه با نزدیک ۳۲ هزار هکتار وسعت دارای حدود ۱۰ آبشخور است و تعدادی چشمه نیز اطراف آن وجود دارد. اما وقتی در یک سال بر اثر خشکسالی و شرایط اقلیمی، منطقه دچار کمبود آب میشود، باید از قبل تمهیدات لازم در نظر گرفته شود و با استفاده از منابع تغذیه آبشخورها نظیر تانکر یا لولهگذاری، همواره آبشخورها به شکل پایدار نگه داشته شوند تا در فصول خشکی و گرما چنین مشکلاتی پیش نیاید.
فعال محیطزیست استان فارس ادامه داد: خشک شدن یک آبشخور و آسیب دیدن برخی لولههای آبرسانی در پارک ملی قطرویه و منطقه حفاظتشده بهرام گور، ناشی از آن است که اهتمام کافی و بهموقع برای رفع اینگونه مشکلات وجود ندارد و تا وقتی که مسئولان محیطزیست استان، این نوع نگاه را دارند که حتی اگر یک آبشخور خشک شود، گورخر میتواند با سه تا چهار کیلومتر پیمایش به آبشخوری دیگر برسد، چنین دیدگاهی باعث تعلل در ترمیم لولهها و ادوات آبرسانی به آبشخورهای خشکشده میشود و نتیجه این تعللها نیز بههمخوردن تعادلات رفتاری گورخر، قوچ و میش و سایر جانداران منطقه است.
وی با بیان این که اینگونه تعللها، برنامه حفاظت از گورخر آسیایی به عنوان یکی از گونههای ارزشمند در معرض خطر انقراض را با مشکل مواجه میکند، اظهار داشت: با وجود پراکنش گورخر آسیایی در مناطقی از استان یزد و ذخیرهگاه زیستکره توران در استان سمنان، اما مهمترین زیستگاه طبیعی گورخر آسیایی در سراسر جهان، همین پارک ملی قطرویه و منطقه حفاظتشده بهرام گور است. ولی متاسفانه شاهد آن هستیم که به دلیل کمبود منابع انسانی، تجهیزات حفاظتی و اعتبارات لازم، برنامههای حفاظت از گورخر آسیایی به نحوی شایسته پیش نمیرود و همین مساله باعث میشود که گورخرهای این منطقه همواره در معرض تهدیدات جدی قرار داشته باشند.
چشمداشت برخی معدنکاران به برداشت مواد معدنی از منطقه حفاظتشده بهرام گور
ایزدی با اشاره به تهدید فعالیتهای معدنی علیه جمعیت گورخرهای آسیایی گفت: در حواشی و اطراف پارک ملی قطرویه و منطقه حفاظتشده بهرام گور، معادن زیادی وجود دارد که اولا فعالیتهای آنها باعث آسیب دیدن آبخوانهای منطقه میشود و ثانیا تردد وسایل نقلیه سنگین به این معادن، خود تهدیدی علیه جمعیت حیات وحش منطقه به حساب میآید. آسیب معادن به اکوسیستم و بههمریختگی وضعیت ژئومرفولوژی منطقه همچنین باعث بههمخوردن تعادلات رفتاری گونههای جانوری میشود. این در حالی است که با توجه به عبور رگههایی از مواد معدنی سنگآهن که در پارک ملی قطرویه وجود دارد و در امتداد گسل معدنی گلگهر سیرجان کشیده شده و دارای خلوص بالا است، یکی از تهدیدات جدی علیه جمعیت حیات وحش در پارک ملی قطرویه این است که برخی معدنکاوان سالهاست با پیگیریهای زیاد، به برداشت و بهرهبرداری از این مواد معدنی و صدور مجوزهای جدید در این منطقه چشم دوختهاند.
وی همچنین با انتقاد از احداث کارخانه فولاد در حاشیه منطقه حفاظتشده بهرام گور اظهار داشت: منطقه بهرام گور و اطراف آن به خودی خود دچار محدودیت منابع آبی است، این در حالی است که فولاد، صنعت آببری است که بعضا آب مورد نیاز خود را با حفر چاههای عمیق از منابع زیرزمینی منطقه برداشت میکند و باعث میشود که سطح تراز آبهای قنوات پاییندست و چشمههای بالادست منطقه بهرام گور دچار افت شود. این چشمهها نیز منبع تامینکننده آبشخورهای پارک ملی قطرویه به حساب میآیند و وقتی تراز آب آن کاهش یابد یا به طور کامل خشک شوند، ناچار میشویم که با صرف هزینه و زمان بیشتری، آبشخورها را با تانکر آبرسانی کنیم؛ این در حالی است که حضور تانکر در داخل پارک ملی به صلاح نیست و هر تجهیزات غیرطبیعی، آرامش بصری زیستگاه را با مخاطره مواجه میسازد.
تاکید مدیرکل محیطزیست فارس بر عدم صدور مجوزهای معدنی جدید در بهرام گور
در چنین شرایطی، نگرانیهای دوستداران محیطزیست منطقه نسبت به چشمداشت برخی فعالان اقتصادی در حوزه معدن به منابع موجود در منطقه حفاظتشده بهرام گور و تلاش برای دریافت مجوزهای جدید برای معدنکاوی در این عرصه را با مدیرکل حفاظت محیطزیست استان فارس در میان گذاشتیم و او نیز در پاسخ به خبرنگار ایلنا گفت: براساس قانون معادن و قانون حفاظت و بهسازی محیطزیست، به تمام درخواستهایی که برای انجام فعالیتهای معدنی در مناطق چهارگانه محیطزیست میرسد، طبق ضوابط و مقررات در سازمان حفاظت محیطزیست رسیدگی میشود.
پورشیرزاد ادامه داد: برای انجام هرگونه فعالیت معدنی در عرصه های طبیعی کشور از جمله منطقه حفاظتشده بهرام گور، باید فرآیند قانونی مربوطه طی شود و حتما سازمان حفاظت محیطزیست، ضوابط زیستمحیطی درخواستهای معدنی را به صورت کارشناسی و علمی بررسی میکند و اینطور نیست که کسی بتواند بدون طی مراحل قانونی، در مناطق چهارگانه تحت حفاظت سازمان محیطزیست معدنکاوی انجام دهد.
وی در همین راستا تاکید کرد: تا امروز مجوز جدیدی برای فعالیتهای معدنی در منطقه حفاظتشده بهرام گور داده نشده است و اگر هر درخواست تازهای در این زمینه ارائه شود، طبق ضوابط و مقررات به این درخواست رسیدگی میشود و حتما تمام ضوابط لحاظ میشود تا معدنکاوی موجب تخریب محیطزیست و تهدید جمعیت حیات وحش نشود.
بههمخوردن تعادل اکوسیستم منطقه بر اثر فعالیتهای صنعتی و معدنی
اما با وجود این صحبتهای مدیرکل حفاظت محیطزیست استان فارس، ایزدی همچنان معتقد است که فعالیتهای صنعتی و معدنی باعث بههمخوردن تعادلات اکولوژیکی در منطقه حفاظتشده بهرام گور میشود و حتی اگر مجوز معدنی جدیدی در این منطقه صادر نشود، بازهم با توجه به ازدیاد شرکتهای بهرهبردار از مواد معدنی در اطراف منطقه بهرام گور که در چند سال گذشته رشد فزایندهای داشتهاند، فعالیتهای همین معادن موجود به تهدیدی علیه توازن نواحی اجتماعی و همچنین تعادل حیات وحش این منطقه تبدیل شده است.
ایلنا نوشت، فعال محیطزیست و مدیر کانون سبز فارس ادامه داد: برای اعمال مدیریت حفاظت در منطقه بهرام گور، حدود ۵۰ سال است از اعتبارات ملی و استانی و بودجههای عمومی کشور هزینه شده و تا کنون در این منطقه چند محیطبان توسط متخلفان و متعرضان به حیات وحش زخمی و شهید شدهاند، اما در حال حاضر همان تنشها، کمبودها و بیتوجهیهایی که بسیاری از مناطق چهارگانه محیطزیست را تهدید میکند، در این منطقه نیز وجود دارد و متاسفانه در برخی مواقع، ضعفهای مدیریتی در حوزه محیطزیست کشور و کوتاه آمدن مدیران این بخش در برابر مسئولان سیاسی، زمینهها را برای تخریب زیستگاههایی نظیر منطقه حفاظتشده بهرام گور فراهم میکند که این مساله آسیبهای جدی و جبرانناپذیری برای زیستگاههای جانوری و رویشگاهها و همچنین اختلال در حفظ تعادل اکوسیستمهای طبیعی کشورمان به همراه داشته است.
لزوم جلب مشارکت جوامع محلی در حفاظت از منطقه بهرام گور
ایزدی در بخش دیگری از صحبتهای خود بر لزوم جلب مشارکت مردمی برای حفاظت از مناطق چهارگانه محیطزیست از جمله منطقه حفاظتشده بهرام گور تاکید کرد و گفت: امروزه ثابت شده است که حفاظت فیزیکی صرف یک نهاد دولتی از مناطق چهارگانه دیگر پاسخگو نیست و شایسته است حداقل مشارکت جوامع محلی و ذینفعان حاشیه مناطق چهارگانه را برای بهبود وضعیت حفاظتی زیستگاهها جلب کنیم و با فرهنگسازی و گره زدن دغدغه مردم به امر حفاظت از مناطق چهارگانه، کاری کنیم که جوامع محلی به جای این که به فکر تخریب زیستگاهها و تغییر کاربری عرصههای طبیعی باشند، خودشان برای حفظ گونههای گیاهی و جانوری و کنترل تخلفات زیستمحیطی وارد عمل شوند تا به این صورت سازمان محیطزیست و محیط بانان دلسوز آن نیز بتوانند نقش حفاظتی خود را در تمام زیستگاههای کشور بهتر ایفا کنند.
وی در پایان تصریح کرد: با توجه به تصاویر و خبرهایی که از وضعیت گورخرهای آسیایی منطقه حفاظتشده بهرام گور به دست ما رسیده است، اخیرا نگرانیهای کنشگران محیطزیست را به اطلاع مدیرکل حفاظت محیطزیست استان فارس رساندهام و بر همین اساس، قرار شده است که در روزهای آینده، با هیاتی از فعالان محیطزیست و کارشناسان سازمان حفاظت محیطزیست به منطقه حفاظتشده بهرام گور عزیمت کنیم تا مشکلات منطقه را از نزدیک ارزیابی کنیم و برای رفع سریع معضلات موصوف، برنامههایی راهبردی را که به بهبود شرایط و ارتقای وضعیت اعمال مدیریت حفاظت مشارکتی از منطقه حفاظتشده بهرام گور و پارک ملی قطرویه کمک میکند، تدوین کنیم.
انتهای پیام/