امروز (۱۳ بهمن‌ماه) روز جهانی تالاب‌ها است. روز جهانی تالاب ها هر ساله در تاریخ دوم فوریه به منظور افزایش آگاهی در مورد نیاز به حفاظت از تالاب‌ها، تأکید بر اهمیت آن‌ها در اکوسیستم و نقش تالاب‌ها در کاهش تغییرات آب و هوایی گرامی داشته می شود. موضوع امسال این است که «زمان احیای تالاب‌ها فرا رسیده است» و نیاز فوری به برجسته کردن اولویت بندی احیای تالاب‌ها وجود دارد.
تالاب‌ها گرچه بعضا محیط‌های آبی کوچکی هستند اما وظایف بزرگی در محیط زیست دارند. تالاب‌ها خدمات گوناگونی به موجودات زنده ارائه می‌کنند و در عین حال با چالش‌های زیادی روبه رو هستند. آن‌ها به عنوان محیط‌هایی که چیزی میان خشکی و آب محسوب می شوند، از اهمیت بالایی برخوردار هستند. تالاب‌ها در کنار تامین آب و فراهم کردن موقعیت‌های معیشتی مانند ماهیگیری، باعث پایداری تنوع زیستی و پایش رودخانه‌ها می شوند و از این جهت به « کبد زمین» مشهورند.
تالاب‌های ایران
۱۵ تالاب از مجموعه تالاب‌های بین‌المللی ایران به‌طور کامل و یا بخشی از مناطق حفاظت شده ایران محسوب می‌شوند و در این میان بیش از ۸۴ تالاب با اهمیت بین‌المللی شناسایی شده است که از بین آن‌ها تاکنون ۳۳ تالاب در قالب ۲۲ عنوان با مساحت کل ۱,۴۸۱,۱۴۷ هکتار، به کنوانسیون تالاب‌ها و پرندگان آبزی (کنوانسیون رامسر) معرفی شده و مشمول مقررات این کنوانسیون شده‌اند همچنین ۱۸ تالاب‌های دارای برنامه مدیریت زیست‌بومی و شش مورد از تالاب‌های ثبت شده به عنوان ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره در ایران محسوب می‌شوند.
آرزو اشرفی‌زاده درباره تاثیر شرایط تالاب‌های کشور بر گرد و غبار اظهارکرد: از مساحت ۳.۴ میلیون هکتاری تالاب‌های کشور نزدیک به ۴۳ درصد در شدت‌های متفاوت به منشأ و کانون برداشت گرد و غبار تبدیل شده‌اند.
وی افزود: یکی از آثار عدم تحقق حق‌آبه تالاب‌ها و تخریب این اکوسیستم‌ها تبدیل شدن بخش‌های وسیعی از بستر آن‌ها به منشأ برداشت گرد و غبار است که تالاب‌های هامون و جازموریان نمونه‌ای از همین تالاب‌ها هستند.
اشرفی‌زاده در پاسخ به این پرسش ایسنا که آیا بارش‌های اخیر تاثیری بر احیای تالاب‌ها داشته است یا خیر؟ توضیح داد: متاسفانه بارش‌های کشور در پاییز امسال زیر حد نرمال قرار داشت اما طی هفته‌های اخیر شاهد بارش‌های مناسب‌تری در کشور نسبت به پاییز بودیم و خوشبختانه طی این بارش‌ها، برخی از تالاب‌های کشور از جمله تالاب حله استان بوشهر و مهارلو در استان فارس از شرایط بهتری نسبت به گذشته برخوردار شده‌اند.
وی ادامه داد: به دلیل بارش مناسب برف در ارتفاعات چهارمحال‌وبختیاری انتظار می‌رود در بهار شرایط مناسب تالاب‌های چغاخور و گندمان ادامه داشته باشد.
مدیر کل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه مهم‌ترین نیاز تالاب‌ها، تخصیص کامل حق‌آبه آن‌هاست، گفت: براساس قانون، پس از تامین آب شرب، حق‌آبه‌های محیط زیستی در اولویت هستند.
اشرفی زاده تاکید کرد: به همین علت تخصیص حق‌آبه زیست محیطی تالاب‌ها بر اساس شرایط سال آبی پر بارش، کم بارش و نرمال مورد مطالبه جدی سازمان حفاظت محیط زیست است.
مدیر کل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به این پرسش که وضع کدام یکی از تالاب‌ها مناسب نیست و نیازمند توجه هر چه سریع‌تر است، اظهارکرد: همه تالاب‌های کشور به دلیل اثر وسیع این اکوسیستم‌های ارزشمند بر ابعاد مختلف زندگی مردم، نیازمند همکاری همه ذی‌نفعان و ذی‌مدخلان در حفاظت و احیا هستند اما تالاب‌هایی همچون ارومیه، هامون و گاوخونی به دلیل شرایط سخت‌تری که در حال حاضر با آن مواجه هستند، در اولویت بیشتری قرار می‌گیرند.
وی درباره اقدامات لازم برای حفاظت و احیای تالاب‌ها گفت: تخصیص کامل و به‌موقع حق‌آبه از اقدامات مورد نیاز است. وزارت نیرو مکلف است در سه حالت کم‌آبی، میان‌آبی و پرآبی مطابق مصوبات حق‌آبه را تحویل دهد.
اشرفی‌زاده در ادامه گفت: آبگیری بیش از ۵۰ درصدی تالاب‌های بین‌المللی درگه سنگی و شورگل در استان آذربایجان غربی پس از چندین سال خشکی با پیگیری سازمان حفاظت محیط زیست و همکاری وزارت نیرو از جمله خبرهای خوب تالابی در آستانه روز جهانی تالاب‌ها بود چرا که این تالاب‌ها از جمله تالاب‌های فهرست مونترو کنوانسیون رامسر هستند.
وی افزود: هم‌اکنون تالاب‌های کانی برازان و سولدوز در استان آذربایجان غربی نیز از آبگیری مناسبی برخوردار هستند.
اشرفی زاده در پایان گفت: هفته گذشته ۳۰ میلیون متر مکعب آب نیز به تالاب بختگان استان فارس وارد شد و خوشحالی مردم استان را به همراه داشت البته بنابر توافق صورت گرفته میان آب منطقه‌ای و اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس، پیگیری برای رهاسازی ۱۰۰ میلیون متر مکعب از آب موجود سد درودزن برای تالاب بختگان همچنان ادامه دارد.
۳۵۲۳۶
منبع: khabaronline-1726705